Muzyka może wywołać wiele emocji. Niesie ze sobą liczne korzyści poznawcze i społeczne osobom w różnym wieku. Korzyści płynące ze słuchania muzyki są potwierdzone badaniami. Muzyka pozytywnie wpływa na zdrowie psychiczne, stan emocjonalny a nawet zdrowie fizyczne. Przyjrzyjmy się bliżej muzykoterapii i wpływowi muzyki na stan ciała i ducha osoby starszej.
Muzykoterapia to jedna z metod terapeutycznych, która opiera się na leczniczym wpływie muzyki i dźwięku na człowieka. Istnieją różne podziały muzykoterapii, jednak dwa główne jej rodzaje to muzykoterapia aktywna oraz receptywna. Muzykoterapia aktywna oznacza, że pacjent czynnie angażuje się w terapią. Zwykle wiąże się to z grą na prostych instrumentach muzycznych, tańcem czy też śpiewem. Taka aktywność jest korzystna również dla zdrowia fizycznego. Pozwala na aktywizację seniora, umożliwia odreagowanie emocji i ekspresję uczuć, które mogą być trudne do wyrażenia w sposób werbalny.
Muzykoterapia receptywna oznacza wsłuchiwanie się w muzykę, zwykle specjalnie wyselekcjonowaną, z uwagi na efekt jaki ma ona wywołać. Senior wypoczywa, relaksuje się i słucha wybranych utworów. Wybór piosenek często odzwierciedla kulturę, pokolenie i osobiste doświadczenia i preferencje danej osoby starszej.
Muzyka jest połączona z pamięcią. Wraz z upływem czasu okazuje się, że kojarzymy określone utwory, artystów czy gatunki muzyki z ważnymi wydarzeniami w naszym życiu. Te piosenki tworzą swoistą ścieżkę dźwiękową naszego życia. Osoby z demencją i chorobą Alzheimera mogą korzystać z muzyki, aby uzyskać dostęp do swoich doświadczeń i wspomnień z przeszłości. Wspomnienia muzyczne często pozostają nietknięte przez chorobę Alzheimera. Sprawia to, że muzykoterapia nabiera jeszcze większego znaczenia jako opcja leczenia w przypadku osób cierpiących na demencję i chorobę Alzheimera. Muzyka pomaga zmniejszyć odczuwany stres, niepokój oraz depresję.
Wpływ muzyki na nastrój i stres
Muzyka może działać niezwykle uspokajająco na seniorów, którzy są wzburzeni. Może podnosić na duchu tych, którzy czują się przygnębieni. Szczególnie w przypadku pacjentów z demencją muzykoterapia może mieć trwały wpływ na nastrój i zachowanie. Słuchanie muzyki, którą senior zna i lubi może wywoływać reakcje takie jak uśmiechanie się lub poruszanie w rytm muzyki. Dzięki temu, że przenosi ich w znane miejsca, muzyka jest w stanie wywołać uczucie szczęścia u osób starszych na różnych poziomach funkcjonowania poznawczego.
Muzyka przywołuje wspomnienia
Nierzadko zdarza się, że seniorzy, szczególnie ci z demencją, doświadczają mniej lub bardziej zaawansowanej utraty pamięci. Muzyka nie tylko poprawia nastrój seniorów, ale również ich pamięć. W chorobie Alzheimera wspomnienia muzyczne są często zachowane, ponieważ kluczowe obszary mózgu związane z pamięcią muzyczną są stosunkowo nieuszkodzone przez chorobę. Dzięki zdolności do zapamiętywania słów i śpiewania, seniorzy czują się dumni, traktują to jako swoje osiągnięcie, co korzystnie wpływa na ich samoocenę.
Muzyka zachęca do ruchu
Wielu seniorów zaczyna klaskać lub poruszać stopami, a nawet nucić lub śpiewać piosenki, które im się podobają. W miarę możliwości seniorzy i opiekunowie lub bliscy powinno rozważyć wprowadzenie tańca podczas zajęć z muzykoterapii. Ruch jest wyjątkowo ważny w przypadku seniorów, gdyż większość osób starszych często spędza dużo czasu w pozycji siedzącej. Ruch przynosi korzyści emocjonalne, poznawcze, fizyczne i społeczne, dlatego wato wykorzystać każdą okazję i zaangażować seniora w aktywność fizyczną.
Muzykoterapia a interakcja społeczna
Słuchanie muzyki w grupach często prowadzi do interakcji wśród seniorów. Zachęcanie osób starszych do wspólnego śpiewania może poprawić nastrój i relacje z innymi. Ta technika terapeutyczna wykorzystuje wiele elementów muzyki, takich jak rytm lub melodia, aby pomóc pacjentom zapamiętać konteksty werbalne podczas słuchania ulubionych piosenek. Czasami seniorzy najzwyczajniej cieszą się, że są z innymi – tymi, którzy w młodości kochali tę samą muzykę. Łatwiej im nawiązać kontakt z członkami grupy i porozmawiać na wspólne tematy.
